Basınçlı Kap Ve Tesisatların Periyodik Kontrolü

25.04.2013 tarihli ve 28628 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nde kaldırma iletme araçları ve  basınçlı kaplar periyodik muayene ;kriterleri yeniden düzenlenmiştir.

Bu yönetmelik ile iş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda ve kriterlerde, imalatçı verileri ile fen ve tekniğin gereklilikleri dikkate alınarak yapılır. Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır.

Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında bir yılı aşmaması gerekir.

Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılacak kontroller sonucunda periyodik kontrol raporu düzenlenir. Düzenlenen belgeler, iş ekipmanının  kullanıldığı sürece saklanır, denilmektedir.

Çalışma alanlarında sıkça kullanılan buhar kazanlar, kalorifer kazanları, kompresörler, hava tankları, kimyasal madde tankları, lpg tüpleri gibi basınçlı kaplar ölümlü ve yaralanmalı kazalara en çok neden olan ekipmanlardan sayılır. Kaza sayısının fazlalığından ziyade anlık patlamalarla kurtulma olasılığını düşük olması en korkutan yanlarındandır. Diğer kaza ve olaylardan korunma ve kaçma şansı bu tip kazalardan daha yüksektir. Dolayısı ile basınçlı kap olarak tabir edilen bu ekipmanların üretiminden kullanımından sonraya kadar ki her aşamada kalite ve güvenlik seviyesinin kontrolü önemlidir. İş kazalarının minimize edilmesi veya tamamen önlenmesi ise üretimden kullanıma tüm anlarda mühendislerin dikkatli çalışmaları ile sağlanabilir.

Basınçlı Kapların test ve kontrolleri; imalinin bitiminden sonra ve monte edilip kullanılmaya başlanmadan önce veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeleri halinde ise tekrar kullanmaya başlanmadan önce ve herhalde periyodik olarak en az YILDA 1 (BİR) yapılmalıdır.

Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerin tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış tekniker veya yüksek teknikerler tarafından yapılabilir.

Bu tanıma göre aşağıdaki iş ekipmanları için yönetmelikte belirtilen sıklıkta periyodik kontrol gerekmektedir.

• Buhar kazanları
• Kalorifer kazanları
• Taşınabilir gaz tüpleri (Dikişli, dikişsiz)
• Taşınabilir asetilen tüpleri
• Manifoldlu asetilen tüp demetleri
• Manifoldlu tüp demetleri
• Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yerüstü-yer altı)
• Kullanımdaki LPG tüpleri
• Basınçlı hava tankları
• Kriyojenik tanklar
• Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar